'De biologische klok begint wel al te tikken hè', 'Heb jij geen rammelende eierstokken?' en 'Zijn jullie niet een keer toe aan baby's?'. Dit zijn allemaal voorbeelden van veel gestelde vragen die vrouwen (en mannen) rond hun dertigste naar het hoofd geslingerd krijgen. Men gaat er maar vanuit dat vruchtbaarheid, ook wel fertiliteit, vanzelfsprekend is. Maar dat is het zeker niet.
Oorzaken vruchtbaarheidsproblemen
Naast dat sommige mensen geen kinderwens hebben, kunnen er nog tal van andere redenen zijn waarom een stel of individuen niet zwanger raken. Eén daarvan is vruchtbaarheidsproblematiek. Dit kan zowel bij mannen als vrouwen voorkomen. We spreken van onvruchtbaarheid wanneer een individu niet op natuurlijke wijze kinderen kan krijgen. In een aantal gevallen is het mogelijk om alsnog, met behulp van behandelingen, zwanger te raken. Verminderde vruchtbaarheid houdt dan in dat je langer dan een jaar gericht zwanger probeert te worden, zonder resultaat. De meest voorkomende oorzaken voor fertiliteitsproblematiek zijn de volgende:
- Leeftijd; mannelijke en vrouwelijke vruchtbaarheid daalt vanaf een bepaalde leeftijd.
- Structurele afwijkingen van de geslachtsorganen.
- Lage spermakwaliteit: we spreken van een lage spermakwaliteit wanneer sperma minder dan 15 miljoen zaadcellen bevat.
- Endometriose.
- Aangeboren aandoeningen of aandoeningen door infecties
- Verstoorde hormoonhuishouding: dit kan leiden tot ovulatieproblemen waardoor er geen bevruchting mogelijk is.
- Levensstijl: roken, alcohol, drugs en voeding.
In de meeste gevallen komt infertiliteit of subfertiliteit voort uit een combinatie van meerdere oorzaken tegelijk. Het kan echter ook zo zijn dat er geen enkele oorzaak te vinden is. Dit komt vaker voor bij mannen dan vrouwen.
Psychische gevolgen
Tijdens vruchtbaarheidsproblematiek kunnen op veel verschillende momenten psychische problemen ontstaan. Dat kan gebeuren bij de ontdekking dat iemand zelf of de partner problemen heeft met vruchtbaarheid. Het traject dat menig koppel vervolgens aangaat om toch vruchtbaar te worden zorgt ook voor veel stress en spanning. Daarnaast zijn er vaak verwachtingen vanuit vrienden en familie in de omgeving die vragen naar 'hoe het ervoor staat'. Voor koppels die kampen met problemen op dit gebied kunnen zulke verwachtingen en vragen erg confronterend zijn. Op een bepaalde leeftijd, rond de dertig jaar, zullen veel vrienden zwanger raken en is het starten van een gezin dan ook vaak onderwerp van gesprek.
Mensen die kampen met vruchtbaarheidsproblematiek zullen dit niet gelijk met hun familie en vrienden delen. Dit komt doordat er in het begin van dit proces nog weinig duidelijkheid is. De mogelijkheid blijft dan om bijvoorbeeld door middel van een ivf-traject alsnog vruchtbaar te worden. Hierbij vindt de bevruchting van een eicel plaats buiten het lichaam om op deze manier de oorzaak van de vruchtbaarheidsproblematiek te omzeilen.
Onvruchtbaarheid leidt over het algemeen tot veel stress. Deze stress heeft vervolgens ook weer invloed op de vruchtbaarheid. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen die veel stress ervaren minder kans hebben om zwanger te raken. Het risico om onvruchtbaar te raken stijgt daarmee.
De mentale problemen die veroorzaakt kunnen worden door vruchtbaarheidsproblematiek zijn voornamelijk symptomen van angst en depressie. Deze problemen nemen toe naarmate de medische behandelingen ingrijpender worden. De angst en stress van zowel vrouwen als mannen kunnen overweldigend worden doordat er elke maand weer hoop is rond de maandelijkse cyclus. Wanneer dan weer een maand voorbij gaat zonder succes kan dit zorgen voor veel verdriet en woede.
Behandelmogelijkheden
Naast de bekende fysieke behandelmogelijkheden voor vruchtbaarheidsproblemen, wordt er ook steeds meer gefocust op de mentale kant. Klachten die ervaren worden door angst en stress naar aanleiding van fertiliteit kunnen een grote impact hebben op het dagelijks leven. Het kan dan ook erg behulpzaam zijn om samen met een psycholoog in gesprek te gaan over de klachten.
Wanneer je last hebt van psychische klachten door onvruchtbaarheid wil je snel geholpen worden. Je kan hiervoor bij ons terecht, vaak al binnen een week. Plan een gratis adviesgesprek in of neem direct contact op met ons aanmeld- en adviesteam zodat je in gesprek kunt komen met een psycholoog. Als je meer wilt lezen over onze werkwijze, kan dat hier.
Meer blogs lezen? Klik dan hier.
Bronnen:
Kristin L. Rooney & Alice D. Domar (2018) The relationship between stress and infertility, Dialogues in Clinical Neuroscience, 20:1, 41-47.
Sharma, A., & Shrivastava, D. (2022). Psychological Problems Related to Infertility. Cureus, 14(10), e30320.
