De emotionele kant van ADHD |

ADHD is een term afkomstig uit de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) en staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In het Nederlands heet het aandachtsdeficiëntie-hyperactiviteit stoornis. Wanneer mensen denken aan ADHD dan wordt er vaak gedacht aan symptomen zoals hyperactiviteit, impulsiviteit en moeite met het behouden van aandacht voor een langere tijd. Waar minder vaak aandacht aan wordt besteed, is de emotionele kant van ADHD. Terwijl het omgaan met emoties vaak als het lastigst wordt ervaren.

Emotieregulatie

Emotie regulatie is een van de meest uitdagende aspecten van ADHD. Individuen met ADHD kunnen intense emoties voelen en hebben moeite met het reguleren van deze emoties. Emotionele regulatie wordt omschreven als het herkennen van eigen emoties, herkennen van emoties van anderen, het vermogen om jezelf tot rust te brengen en het vermogen om je stemming te verbeteren. Individuen met ADHD hebben moeite om hun eigen emoties te herkennen. Daarbij ook om te herkennen waar deze emoties vandaan komen. Dit kan best frustrerend zijn. Wanneer je ADHD hebt, merk je dat je sterke emotionele reacties kan hebben op dingen waar andere mensen dit misschien niet zouden hebben.

Stemmingswisselingen

Als het gevolg van onder andere problemen met het reguleren van emoties kunnen individuen met ADHD ook te maken krijgen met stemmingswisselingen. Dit houdt in dat de humeur, emoties, energie en concentratie levels kunnen fluctueren gedurende dag. Je kan je bijvoorbeeld het ene moment heel erg enthousiast voelen en het ander moment heel verdrietig of angstig of het ene moment heel hoog in je energie zitten en het andere moment heel erg vermoeid voelen.

Hoogsensitiviteit

Hoogsensitiviteit is een kenmerk dat vaak voor komt in individuen met ADHD. Kenmerken van hoogsensitiviteit zijn: extra gevoelig zijn voor fysieke (geluid, aanraking en geur) en emotionele stimuli. Door de overgevoeligheid kan je sneller overweldigd voelen door de constante stroom van informatie die hoort bij het leven.

Advies over omgaan met hoogsensitiviteit en emoties

De combinatie tussen hoogsensitiviteit en intense emoties ervaren kan zwaar vallen en erg frustrerend zijn. Je kan een aantal technieken leren om hier beter mee om te leren gaan.

Bewustwording en acceptatie: Het bewust worden over je emoties helpt je om beter je emoties te herkennen en beter met je emoties om te kunnen gaan. Door bijvoorbeeld boeken te lezen over ADHD (bv. Het verstrooide brein van Gabor Maté) kan je meer grip krijgen op je gedrag en gevoelens.
Probeer je gevoelens te verwoorden: Je kan op meerdere manieren meer duidelijkheid krijgen over je gevoelens. Je kan jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen: 'Waar lijkt deze emotie op?', 'Herken ik deze emoties van eerdere ervaringen?' en 'Hoe kan ik deze emotie noemen?'. Dit kan je in je hoofd doen maar ook door bijvoorbeeld een journal bij te houden. Ook hoeft dit natuurlijk niet alleen met woorden! Je kan ook je emoties uitbeelden op andere manieren. Denk bijvoorbeeld aan het uitschetsen, schilderen en fotograferen van je emoties.
Positief reframen van de symptomen: Het is ook belangrijk om de positieve kant te erkennen. Mensen met ADHD en hoogsensitiviteit zijn vaak erg empathisch en creatief. Dit zijn natuurlijk hele mooie eigenschappen om te hebben.
Tijd in plannen voor je zelf: Doordat je sneller overweldigd kan voelen door de constante stroom van prikkels is het heel belangrijk om meerdere momenten in de week tijd voor jezelf in te plannen. Ga in deze tijd iets doen waar je helemaal tot rust kan komen.
Ontspanningsoefeningen: Oefeningen zoals ademhalings-, mindfulness- en yogaoefeningen kunnen het vermogen om om te gaan met dagelijkse uitdagingen en prikkels verbeteren.