Als kind werd je al aangeleerd om sorry te zeggen als je iets doet wat niet mag, of wanneer je een ander kwetst of teleurstelt. Dit is alleen lang niet altijd zo zwart-wit als het lijkt. Want wat als je in jouw ogen niets fout hebt gedaan? Toch kan het jou ook zelf wat opleveren om je excuses aan te bieden. Maar hoe pak je dit dan het beste aan?
Waarom is het soms moeilijk om sorry te zeggen?
Sommige mensen voelen zich snel schuldig of verantwoordelijk, zonder dat dit als buitenstaander misschien terecht lijkt te zijn. Je biedt dan heel snel of heel vaak je excuses aan. Daarentegen vinden sommige mensen het juist ook heel lastig om sorry te zeggen. Wanneer je denkt dat je niets fout hebt gedaan, of anderen niets afweten van jouw beweegredenen bijvoorbeeld. Als iets in jouw ogen niet jouw schuld is, gaat het tegen je gevoel in om excuses aan te bieden. Toch kan het, ook wanneer het volgens jou onterecht is, voordelen hebben om spijt te betuigen.
Maar ook als je je fouten wel inziet, kan het lastig zijn dit toe te geven en sorry te zeggen. Je stelt je op zo'n moment namelijk kwetsbaar op, en erkent jouw eigen imperfecties. Dit kan een negatieve invloed hebben op je eigen zelfbeeld, maar misschien ben je ook bang dat anderen jou op een andere manier gaan zien. Wij mensen hebben vaak de neiging om ons gedrag aan onze persoonlijkheid te koppelen, en zien wat wij doen dus niet los van onszelf. Wanneer je liegt tegen je partner, maak jij jezelf misschien wel wijs dat je een slechte partner bent.
Waarom is het belangrijk om sorry te zeggen?
Je excuses aanbieden kan verschillende voordelen hebben. Je kunt bijvoorbeeld een conflict oplossen of het kan een eerste stap in deze richting zijn. Daarnaast heeft het een positief effect op de relatie die je hebt met anderen. Niet alleen omdat er zo minder wrok gekoesterd wordt, maar ook doordat je betrouwbaar en open overkomt, wanneer je op gepaste momenten sorry zegt. Ook wanneer het in jouw ogen onterecht is dat je je excuses aanbiedt, kan het je helpen dit toch te doen. 'Spijt betuigen' betekent namelijk niet hetzelfde als 'schuld bekennen'. Je kunt spijt hebben van de situatie, jouw aandeel hierin of hoe iets gelopen is, zonder dat jij jezelf als dader ziet. Voorbeelden van zinnen die je in zulke situaties zou kunnen zeggen zijn:
- “Het spijt me dat ik je gevoelens gekwetst heb / Het spijt me dat ik je pijn heb gedaan.”
- “Het spijt me voor je dat het zo gelopen is.”
- “Ik vind het naar dat je dit overkomen is, en het spijt me dat ik niet meer voor je heb kunnen doen.”
Verder kan het voor jezelf ook prettig zijn om excuses aan te bieden, zodat jij daarna ook verder kunt. Al moet je soms een flinke drempel over, schuldgevoelens en andere nare emoties nemen vaak onmiddellijk af nadat je sorry hebt gezegd. Onderdrukte gevoelens worden daarentegen alleen maar sterker. Je zegt dus eigenlijk ook voor jezelf sorry.
Tips om sorry te zeggen
Niet iedereen vindt het even makkelijk om sorry te zeggen. Deze tips zouden je kunnen helpen:
- Neem je tijd. Zorg ervoor dat je op een rustige plek bent en beide de tijd hebt om het gesprek te voeren. Op deze manier lijkt het voor de ander niet alsof je excuses maakt om er van af te zijn, en kunnen jullie je beide uiten.
- Verplaats je in de ander. Probeer je in de ander in te leven of vraag wat zij precies vervelend vinden. Alleen als je de ander en zijn of haar gevoelens probeert te begrijpen, kun je op een oprechte manier sorry zeggen.
- Wees duidelijk. Benoem expliciet wat je verkeerd hebt gedaan, en welke gevolgen dat (voor de ander) heeft gehad. Doe dit zo direct mogelijk, en draai er niet omheen.
- Geef uitleg. Leg aan de ander uit wat jouw beweegredenen zijn. Let hierbij wel op dat je iets niet als excuus gebruikt, maar probeert de ander te laten inzien waarom je iets gedaan hebt.
- Praat vanuit de ik-vorm. Formulier je excuus vanuit jezelf (ik merk/denk/vind....), maak geen verwijten en haal geen oude koeien uit de sloot. Wanneer je tijdens je excuus over de ander begint of eerdere gebeurtenissen aanhaalt werkt dit vaak averechts en wakker dit het conflict juist weer aan.
- Jij bent niet wat je doet. Besef dat jouw daden los staan van wie je bent. Wanneer je iets doet dat niet goed is, betekent dat niet dat je een slecht mens bent.
- Respecteer de ander. Verwacht niet meteen vergeving. Geef de ander de tijd en ruimte om alles te verwerken en stel je kwetsbaar op.
Vind jij het lastig om sorry te zeggen en zou je hier hulp bij willen? Psycholoog.nl helpt je verder. Plan een gratis adviesgesprek of neem contact met ons op.
