Hormonen zijn van cruciaal belang bij een hoop processen in het lichaam. Denk hierbij aan stofwisseling en voortplantingsprocessen. Daarnaast kunnen hormonen ook een grote invloed hebben op de mentale gezondheid. Ze spelen een rol bij de regulatie van emoties en kunnen effect hebben op hoe je in je vel zit.
Hormonen zijn lichamelijke boodschappers die door klieren in het lichaam worden geproduceerd en via de bloedbaan naar verschillende organen en weefsels worden getransporteerd. Ze reguleren een hoop fysiologische processen, waaronder groei, metabolisme, voortplanting, en stemming.
Een aantal belangrijke hormonen zijn endorfine, serotonine, oxytocine en dopamine. Zodra deze uit balans zijn, kan je hier klachten van ervaren in je stemming en gemoedstoestand. Per hormoon geven wij tips voor hoe je de balans kan herstellen.
Endorfine
Wat het doet: Endorfine staat bekend als het "gelukshormoon" en werkt als een soort natuurlijke pijnstiller in het lichaam. Het wordt vrijgegeven tijdens activiteiten zoals sporten, lachen, en zelfs bij het eten van bepaalde voedingsmiddelen (bijvoorbeeld chocolade). Endorfine helpt om stress te verminderen en zorgt voor een gevoel van euforie en welzijn.
Hoe de balans te herstellen:
- Beweging: Fysieke activiteit, vooral intensieve activiteiten zoals hardlopen of zwemmen, stimuleert de aanmaak van endorfine. Zelfs een korte wandeling kan helpen om je stemming te verbeteren.
- Lach en geniet: Lachen en positieve sociale interacties kunnen je endorfinespiegel verhogen. Omring jezelf met mensen die je aan het lachen maken of zoek de humor op door een bepaalde comedy te kijken, of bijvoorbeeld naar een cabaretshow te gaan.
- Voeding: Voedingsmiddelen zoals pure chocolade, chilipepers, en fruit kunnen endorfine verhogen. Geniet van deze snacks voor een endorfine-boost.
Serotonine
Wat het doet: Serotonine speelt een rol bij de regulatie van stemming, slaap, en eetlust. Een lage serotoninespiegel wordt vaak in verband gebracht met depressie, angst, en prikkelbaarheid. Dit hormoon draagt bij aan gevoelens van geluk en rust.
Hoe de balans te herstellen:
- Zonlicht: Blootstelling aan natuurlijk licht stimuleert de aanmaak van serotonine. Probeer dagelijks tijd buiten door te brengen. Dit kan ook door middel van lichttherapie.
- Voeding met tryptofaan: Tryptofaan is een aminozuur dat het lichaam gebruikt om serotonine aan te maken. Voedingsmiddelen zoals kalkoen, noten, zaden, en eieren zitten boordevol tryptofaan. Om je serotonine aan te vullen kan je meer van deze voeding nuttigen.
- Meditatie en mindfulness: Meditatie en mindfulness-technieken kunnen helpen om de serotonineproductie te verhogen, wat leidt tot een verbeterde stemming en minder stress.
Oxytocine
Wat het doet: Oxytocine, vaak het "knuffelhormoon" genoemd, is betrokken bij sociale binding en het opbouwen van vertrouwen. Het hormoon wordt vrijgegeven tijdens fysiek contact, zoals knuffelen.
Hoe de balans te herstellen:
- Fysiek contact: Knuffelen stimuleert de aanmaak van oxytocine. Probeer dagelijks tijd te besteden aan fysiek contact met dierbaren.
- Tijd met geliefden: Sociale interacties en het delen van positieve ervaringen met vrienden en familie kunnen de oxytocinespiegel verhogen.
- Iets vriendelijks doen: Vriendelijk gedrag, zoals het doen van een goede daad of vrijwilligerswerk, kunnen je oxytocinespiegel verhogen en je gevoel van verbondenheid versterken.
Dopamine
Wat het doet: Dopamine is het "beloningshormoon" dat betrokken is bij motivatie, plezier, en het beloningssysteem van de hersenen. Het speelt een rol bij het nastreven van doelen en het ervaren van genot. Een tekort aan dopamine kan leiden tot gevoelens van lusteloosheid, depressie, en een gebrek aan motivatie.
Hoe de balans te herstellen:
- Haalbare doelen: Kleine, bereikbare doelen stellen en deze behalen kan de dopamineproductie stimuleren. Het afronden van taken (hoe klein ook) geeft een dopamine-boost.
- Nachtrust: Slaap is cruciaal voor de regulatie van dopamine. Probeer een regelmatig slaapschema aan te houden om je dopaminegehalte op peil te houden.
- Voeding: Voedingsmiddelen die rijk zijn aan tyrosine, zoals amandelen, avocado’s, bananen, en zuivelproducten, kunnen de aanmaak van dopamine ondersteunen.
Hormonen kunnen dus een grote invloed hebben op hoe je in je vel zit. Een tekort aan bepaalde hormonen kunnen ervoor zorgen dat je in een negatieve stemming terecht komt. Soms kan het prettig zijn om hier met een psycholoog over in gesprek te gaan. Deze kan jou dan handvaten geven om de balans te herstellen. Bij psycholoog.nl kunnen wij jou hierbij ondersteunen.
Benieuwd naar wat wij voor jou kunnen betekenen? Plan dan een adviesgesprek in met ons aanmeldteam of neem direct contact met ons op. Wij bieden online therapie via een videobelverbinding met onze psychologen. Zo kan je vanuit het comfort van je eigen ruimte de sessies volgen.
Meer blogs lezen? Ga terug naar het overzicht.
